فلزیاب چیست و چگونه کار میکند؟

فلزیاب چیست؟

شاید برای شما هم اتفاق افتاده باشد که با بیان کلمه فلزیاب، عکس‌العمل‌ های متفاوتی از اطرافیان خود مشاهده کرده اید. برخی ها به بخش امنیت فرودگاه‌ها و مکان های حساس در یافتن اسلحه تروریست‌ها و خلافکاران فکر خواهند کرد و برخی دیگر به جستجوی طلا و گنج در یک معبد قدیمی و یا زیرزمین و اگر شما در حال ساخت و تعمیر یک ساختمان قدیمی هستید، ممکن است به یافتن لوله‌ها و کابل های قدیمی زیر خاک فکر کنید.
حقیقت این است که همه این تعاریف و تصورات صحیح هستند. در حقیقت اکنون فلزیاب ها وارد بخشی از زندگی ما شده‌اند و ما آنها را در فرودگاه‌ها، ساختمان های اداری و زندان ها و … مورد استفاده قرار می دهیم  تا کسی نتواند با اسلحه وارد این مکان ها شود.

 

فلزیاب معمولا در بین مردم به نام های دیگری هم شناخته می شود:
معدن یاب, حفره یاب, طلایاب, گنج یاب, ردیاب

 

اجزا اصلی یک فلزیاب عبارتند از:

همچنین بسیاری از این دستگاه‌ها یک گوشی متصل به سیستم سخنگو و یک صفحه نمایش کوچک هم دارند.

 

کار با اینگونه دستگاه ها بسیار ساده است.
کافیست پس از روشن کردن دستگاه ، قسمت سیم‌پیچ آن را به آرامی روی منطقه‌ای که می‌خواهید جستجو کنید، بطرف جلو و عقب حرکت دهید. هنگامی که شما از روی یک فلز عبور می‌کنید، دستگاه یک علامت صوتی می‌فرستد. فلزیاب های پیشرفته نوع فلز و عمقی که فلز در آنجا قرار دارد را توسط صفحه نمایش کوچک،‌ نمایش می‌دهند.

 

طلایاب ها و گنج یاب ها از سه نوع تکنولوژی استفاده می‌کنند:

 

در این روش از یک یا چند سیم‌پیچ بصورت مشترک بعنوان فرستنده و گیرنده استفاده می‌شود. در این فناوری با ارسال پالس های کوتاه ولی قوی، میدان مغناطیسی شدیدی در جهت پایین ( مین) و بلافاصله در جهت عکس تولید می‌شود.
این تغییر جهت میدان مغناطیسی باعث ایجاد یک میدان مغناطیسی القایی در فلز بطرف بالا می‌شود. سپس سیستم کنترلی باز به سرعت یک پالس دیگر می‌فرستند تا میدان مغناطیسی فرستنده، میدان القایی فلز را شکار کند! این نوع سیستم‌ها در تشخیص جنس فلز ضعیف عمل می‌کنند ولی برای استفاده در مکانهایی که رسانایی بالا دارند مثل زمین‌های نمکی، خیس و حتی در اعماق زیاد به خوبی جواب می‌دهند.
در گیت های ورودی درب فرودگاه ها از این فن آوری (روش القاء پالس) برای یافتن اشیاء فلزی همراه مسافران پرواز استفاده می کنند.

 

این روش رایج ترین تکنولوژی در فلزیابها است.

در این نوع دستگاه ها دو نوع سیم‌پیچ مجزا وجود دارد:
۱- سیم‌پیچ فرستنده: این سیم‌پیچ حلقه بیرونی است و جریان برق با فرکانس ۶/۶ کیلوهرتز در آن جریان دارد.
۲- سیم‌پیچ گیرنده: این سیم‌پیچ حلقه درونی است. این سیم بعنوان آنتن گیرنده رفتار می‌کند.

جریانی که از سیم‌پیچ فرستنده عبور می‌کند، یک میدان الکترومغناطیسی به سمت پائین ایجاد می‌کند. فلزاتی که در این میدان قرار می‌گیرند، بخاطر خاصیت القاء الکترومغناطیسی از خود میدان مغناطیسی ضعیفی تولید می‌کنند. سیم‌پیچ گیرنده این سیگنالها را دریافت می‌کند و پس از تقویت به جعبه کنترل می‌دهد تا سیگنالها در آنجا تجزیه و تحلیل شوند. فلزیاب بطور تقریبی باتوجه به قوی یا ضعیف بودن میدان القایی می‌تواند تشخیص دهد که فلز در چه عمقی از زمین قرار دارد.

این فلزیاب از کجا جنس فلز را تشخیص می‌دهد؟
فلزیاب از اختلاف فاز فرکانس سیم‌پیچ فرستنده و گیرنده به نوع فلز پی‌می‌برد. چون فلزات مختلف مثل آهن و طلا اختلاف فازهای متفاوتی (هنگام القا) تولید می‌کنند و به این ترتیب فلزیابها می‌توانند بطور تقریبی نوع فلز مدفون‌شده را تشخیص دهد.

 

در این نوع دستگاه‌ها از دو سیم‌پیچ، یک سیم‌پیچ بزرگ در آنتن و یک سیم‌پیچ کوچک در داخل جعبه کنترلی استفاده می کند. هر سیم‌پیچ به یک تولیدکننده ارتعاش که هزاران پالس در هرثانیه تولید می‌کند، وصل است. اختلاف فرکانس تولیدی در سیم پیچ بزرگ و کوچک مقدار ثابتی است. با عبور سیم پیچ بزرگ از روی فلز ، میدان القایی در فلز ایجاد می‌شود . با تداخل میدان القایی با میدان سیم پیچ بزرگ، اختلاف فرکانس بین سیم‌پیچ کوچک و بزرگ تغییر می کند ، سپس این اختلاف فرکانس توسط سیستم شنیداری به بوق‌هایی تبدیل می‌شود و فرد متوجه می شود که زیر خاک ، فلزی وجود دارد.

این روش کم‌هزینه‌ترین روش است ولی توانایی دو سیستم قبلی را در شناسایی نوع و عمق فلزات ندارد.